Moda modzie nierówna, kiedyś dzieliła społeczeństwo

Zanim przejdziemy do historii lumpeksów warto przyjrzeć się temu, że dawniej postrzeganie mody wiązało się z podziałem kulturalno-społecznym. Moda dzieliła społeczność na arystokrację i biedotę. Była podziałem również ze względu na płeć i kolor skóry. Zresztą tak jest według licznych koncepcji socjologicznych (Veblen 2008; Spencer 1966; Simmel 1957; Tönnies 1988; König 1979; Bourdieu 2006) , gdzie modernistyczna moda jest praktyką definiowania klas i ustalania relacji pomiędzy kategoriami społecznymi.

Elity wyznaczały trendy, które były zarezerwowane dla najbogatszych ludzi. Niedostępne dla klasy biednej. W ten sposób oznaczano swoją pozycję i przynależność do elitarnego świata bogaczy.

Wprowadzenie i popularyzacja mody w drugiej połowie XX wieku, a także powstawanie różnorodnych subkultur młodzieżowych znacząco wpłynęło na dalsze kreowanie systemu mody. Natomiast już pod koniec XX wieku możemy mówić już o nowoczesnej modzie i przekształceniu jej wskutek wpływu nowych technologii i dostępu do mediów. Dzięki temu moda dla elity, która musi być elegancka, prosta i szykowna zaczęła przybierać coraz to bardziej uliczne formy.

Dlaczego przytaczamy wam zarys historii mody? Ma ona bezpośrednie odniesienie do historii lumpeksów, które kiedyś również dzieliły społeczeństwo, a sklepy z odzieżą używaną były postrzegane, jako sklepy dla biedaków i ludzi z najniższej klasy społecznej.

Jak powstały lumpeksy i skąd wzięła się moda na odzież używaną?

Lumpeks swoje korzenie zawdzięcza sklepom z odzieżą sprzedawaną na wagę w zachodniej Europie w latach 60. XX wieku. Skierowane były głównie do ludzi ubogich. Natomiast pierwsze pojawienie się sklepów z odzieżą używaną w Polsce przypada na czasy PRL-u. Co ciekawe wtedy funkcjonowały pod szyldem komisów odzieżowych, a ciuchy wcale nie były przeznaczone dla ubogich ludzi. Odzież w komisach pochodziła głównie z zagranicy i miała jak na tamte czasy wysoką cenę. Osoby mniej zamożne korzystały z dóbr bazarów i wymian odzieży między sobą.

Dlaczego zatem, lumpeksy do niedawna uznawane były za sklepy dla mniej zamożnych?

Nie jesteśmy specjalistami od socjologii, jednak takiego stanu rzeczy powinniśmy doszukiwać się w ciucholandach powstałych w Polsce pod koniec lat 90. Zwiększył się dostęp do zagranicznej odzieży, a lumpeksy wyrastały, jak przysłowiowe grzyby po deszczu. Było w nich pełno odzieży i roznosił się charakterystyczny mało przyjemny zapach butwy i stęchlizny. Wtedy też obraz samych lumpeksów zaczął być postrzegany, jako typowy szmateks ze znoszonymi i brudnymi ciuchami, które upychane były w wielkich skrzyniach. Wtedy też zakupy w lumpeksie były postrzegane, jako konieczność dla osób biednych, a nie alternatywę. Można nawet doszukiwać się społecznego piętnowania, dlatego też zakupy w lumpeksie były ukrywane, a osoby robiące w nim zakupy po prostu się tego wstydziły.

Zmiany lumpeksów i powolna zmiana przekonań społeczeństwa

Pierwsze lumpeksy, jakie znamy dzisiaj — czyli odzież segregowana na wieszakach, perełki dobrej jakości, które możemy kupić tanio i całkiem przyjemny i schludny wygląd sklepu — zawdzięczamy lumpeksowej metamorfozie w pierwszej dekadzie XX wieku.

Właśnie wtedy w second handach poprawiła się znacząco jakość oferowanego towaru, jego ekspozycja, czy wygląd sklepu. Zmienił się też zapach, który już nie przypominał stęchlizny. Chociaż do dziś dnia lumpeks ma swój charakterystyczny zapach, to jest on wynikiem środka do dezynfekcji, której poddawana jest odzież zanim trafi na sklep. A nie stęchlizny spowodowanej wilgocią.

Lumpeks nowoczesny, czyli stale rosnąca popularność ekologicznych zakupów

Wraz ze wzrostem świadomości ludzi odnośnie do wpływu konsumpcjonizmu i produkcji odzieży na naszą planetę wzrosło zainteresowanie zakupami z drugiej ręki. Obecnie lumpeksy często nie różnią się już wyglądem i prezentacją towaru od butików odzieżowych, a same ciuchy są wysokiej jakości i w świetnym stanie. Propagowanie zakupów w lumpeksach przez znane osoby, influencerów, czy innych osób nowoczesnego social medialnego świata ma niebywały wpływ na zmianę postrzegania sklepów z odzieżą używaną wśród społeczeństwa.

Obecnie ludzie widzą w lumpeksie źródło alternatywnych, tanich zakupów dobrej jakości odzieży, a także możliwość sporego zaoszczędzenia pieniędzy i pozytywnego wpływu na ekologię. Co więcej, zakupy w lumpeksach są obecnie powodem do dumy, a nie wstydu.

Popularność lumpeksów online

Dzięki propagowaniu ekologicznego tryby życia, filozofii zero waste i zwiększonej świadomości społeczeństwa coraz większą popularnością cieszą się również second handy online, które są idealną opcją zakupów z drugiej ręki, szczególnie w obecnych pandemicznych czasach. Granica pomiędzy sklepami stacjonarnymi a tymi w sieci pomału się zaciera. Możemy nawet zauważyć, że lumpeksy stacjonarne przenoszą się do sieci, a te internetowe coraz częściej otwierają swoje stacjonarne oddziały.